Voorzitter, collega’s en vooral beste mensen thuis en op de tribune.
Recht doen.
Afgelopen weekend werd in Barneveld de Justice Conference gehouden. Een conferentie voor iedereen die handen en voeten wil geven aan gerechtigheid. ‘Voor kleine en grote rechtbrengers.’ Tijdens deze conferentie werd de internationaal bekende Justice bijbel in het Nederlands gelanceerd. Een uitgave van de bijbel die extra aandacht geeft aan het thema recht en gerechtigheid. Recht en gerechtigheid zijn twee woorden die op 650 plaatsen in de bijbel voorkomen.

Recht doen.
Deze week werd er na 8 jaar van gevangenschap recht gedaan aan Asia Bibi, een christelijke vrouw uit Pakistan die veroordeeld was tot de doodstraf wegens godslastering. Wereldwijd werd er voor haar zaak gebeden en gestreden. Toch is de angst groot dat Pakistaanse burgers het recht in eigen hand zullen nemen en een aanslag zullen plegen op de vrouw, haar gezin of de kerk in Pakistan.

Recht doen.
Dichter bij huis, in Den Haag, biedt de grootste PKN-kerk van Nederland kerkasiel aan Hayarpi en haar Armeense familie. Zij moeten na 8 jaar en drie maal een positief oordeel van de rechter alsnog Nederland verlaten. De kerk staat op voor het recht van Hayarpi en 400 andere kinderen die een groot deel van hun jeugd doorbrachten in onze dorpen en steden. Dominees uit het hele land reizen naar Den Haag om hun steun te betuigen en hun steentje bij te dragen aan de voortdurende kerkdienst die wordt gehouden.

Recht doen.
Als je googlet op ‘recht doen’ kom je op de definitie; iemand geven wat hem/haar toekomt. Bij de twee voorbeelden die ik noemde werd al duidelijk; recht doen is balanceren tussen verschillende belangen en voortdurend afwegingen maken tussen belangen van het individu en het algemeen belang. En dat brengt ‘recht doen’ ineens dichtbij. Want is dat niet ten diepste waarom wij hier zitten, als raadsleden van de gemeente Tytsjerksteradiel? Om zorgvuldig belangen af te wegen en met onze besluiten recht te doen aan het individuele en het algemene belang? Rechtdoen aan inwoners die zorg nodig hebben, recht doen aan inwoners die woonruimte nodig hebben, recht doen aan onze leefomgeving, maar ook recht doen aan ons huishoudboekje? Recht doen aan de ondernemers in onze gemeente, recht doen aan de professionals die voor onze inwoners  hun expertise inzetten, recht doen aan de ambtenaren in dit huis. Recht doen aan individuele inwoners, die hun zorgen of bezwaren kenbaar maken, maar ook recht doen aan het algemeen belang. Om recht te doen, en ieder te geven wat hem/haar toekomt, moet je als raad steeds balanceren. En weloverwogen keuzes maken. Alleen zo doe je recht aan je eigen positie als raad.

Recht doen.
Als ik terugkijk naar het afgelopen jaar hebben we veel gesproken over het proces en de vorm. En soms is dat ook belangrijk. Want de situatie waarin onze gemeente verkeert daar moeten we zorgvuldig mee omgaan. De tekorten moeten worden opgelost, anders kan dat consequenties voor onze gemeente hebben. Maar zoals in onze bijdrage bij de kadernota dit jaar vraagt deze situatie om visie en is de tijd van de kaasschaaf voorbij. Om die reden is het dan ook belangrijk om het proces in goede banen te leiden. Het verbeterplan is wat ons betreft dan ook een goede aanzet hiertoe. Maar de tekorten gaan natuurlijk niet zomaar weg. Wat onze visie betreft, is het niet de tijd om midden in de transformatie van het sociaal domein, dit teniet te doen door hier nu fors in te gaan snijden. Eerst duidelijkheid en dan heldere keuzes maken. Eerdere van dit soort processen en onderzoeken uit andere gemeentes laten ook zien dat bij een dergelijke transitie en transformatie als deze, de kosten nu eenmaal voor de baat uit gaan. En is dat niet met veel investeringen zo? En ja we begrijpen dat maatregelen zeker in het sociaal domein, als het gaat om preventie etc. dat het soms lastig is om deze kwantificeerbaar te maken. Vertrouwen in de professionals dat moeten we durven geven hierin. Wij maken ons wel zorgen over de groeiende kostenstijging van het sociaal domein in de breedte. Daar moeten we proberen grip op te krijgen, maar dat is wat anders dan snijden in wat we nu doen, aan de zorg die we nu verlenen. Kan het ook zo zijn dat we misschien te weinig begroot hebben voor het sociaal domein? Is daar niet gewoon meer geld mee gemoeid dan we nu ingeschat hebben. Daar willen wij antwoord op hebben want daarmee kunnen we verder. Dan kunnen we keuzes maken als raad over waar wij het geld aan willen uitgeven. Niet vanuit een reflex of angst handelen. Maar weloverwogen. Alleen zo doen we recht aan deze transformatie alleen dan doen we recht aan waar wij hier voor zitten. Goede besluiten te nemen voor het algemeen belang.